Çeltik ve Pirinç Piyasaları Masaya Yatırıldı.
Çeltik ve pirinç piyasaları değerlendirildiği toplantıda üreticinin sorunları raporlandı.
Bu içerik 13 Ocak 2018 13:47 tarihinde eklendi ve 1.511 kez okundu
İpsala Ticaret Borsası (TB) ev sahipliğinde düzenlenen “2017-2018 Çeltik ve Pirinç Piyasalarına Genel Bakış ”konulu toplantıda çeltik ve pirincin piyasa değerlendirmeleri yapılırken, çeltik üreticilerinin sorunları konuşuldu.
Saat 14.00 sıralarında İpsala Ticaret Borsası Toplantı Salonu’nda başlayan toplantıya; İpsala TB Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Girgin, İpsala Belediye Başkanı Mehmet Kerman, Edirne TB Yönetim Kurulu Başkanı Özay Öztürk, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Çeltik Bölümü Başkanı Dr. Halil Sürek, İpsala TB Meclis Başkanı Necati Görür, Pirinç Değirmencileri Derneği Başkanı Birol Kocaman, Keşan TSO Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Helvacıoğlu, Keşan TB Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Yörük, İpsala Ziraat Odası Başkanı ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Darcan, Edirne Ziraat Odası Başkanı Cengiz Yorulmaz, Meriç Ziraat Odası Başkanı Ömer Ergin, Uzunköprü Ziraat Odası Yönetim Kurulu Üyesi Özcan Kayalı, İpsala Çeltik Üreticileri Birliği Başkanı Sedat Balcılar, Keşan Çeltik Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Emin Meriç adına Mehmet Meriç, Uzunköprü Çeltik Üreticileri Birliği Başkanı Ali Öner ve çok sayıda çeltik üreticisi katıldı.
Girgin: “Ortak karar alacağız”
Toplantının açılış konuşmasını yapan İbrahim Girgin, 2017-2018 çeltik hasat dönemini tamamladıklarını belirterek, “Son dönemde yaşanan gelişmelere göre nasıl bir yol izleyeceğimizi konuşmak üzere toplandık. Katıldığınız için teşekkür ediyorum. 2017 hasat dönemi tamamlandı. Hububat konseyi toplantısı çok başarılıydı. Yol haritası çizmek için bir arada olduğumuzdan onur duydum. Burada konuya vakıf olan ve Ankara’ya taşıyacak isimler burada. Belediye başkanımız bizimle. Birlik başkanları burada. Sorunları konuşarak, doğru kararlar alarak, tespit yapacağız. Hububat konseyinde yapmış olduğum sunumu yeniden yapmak istiyorum. Neler yapmamız gerektiği konusunda ortak karar alacağız.” dedi.
İbrahim Girgin, daha sonra çeltik üretimi ve ticaretinde bölgesel değerlendirme, sorun ile çözüm önerileri konusunda sunum eşliğinde bilgi verdi. Girgin, sunumunda çeltik üreticilerinin; arazi sorunları, hastalık sorunları, çeltik sapının yok edilmesinde yaşanan sorunlar, maliyet yüksekliği, pazarlama gibi konularda yaşadığı sıkıntılara dikkat çekti.
Sürek: “Yabancı ot en fazla rahatsız eden sıkıntı”
İbrahim Girgin’in ardından söz alan Halil Sürek: “Çeltiğin öneminden bahsedersek 3 milyondan fazla insanın temel besin öğesidir. 114 ülkede çeltik üretilmekte. Önemli bir gıda maddesi. Çeltik üretimi önemli bir istihdam yaratmaktadır. Önemli bir gelir kaynağı. Fiyatlar pirinç çeşitlerine göre farklılık gösteriyor. Bu sene fiyatlar biraz arttı. ABD’de büyük yağışlar oldu. Bu nedenle 20017 yılında ABD’de üretim azalışı oldu. İtalya’da azalma vardı. Uruguay ve Arjantin piyasalarında ekimde azalış vardı. Asya’da çok değişiklik olmadı. Dünyada 2017’de 500 milyon ton pirinç üretildi. Stok 170 milyon ton civarında. Piyasaya arz edilen miktar 45 milyon ton civarında. Son yıllarda Hindistan önemli bir pirinç üreticisi haline geldi. Müslüman ülkelerinin çoğu önemli ithalatçı. 2017 dünyadaki perakende fiyatlarında bir atış var. En pahalı pirinç Japonya’da. Ülkemizde 1,5 dolar, Japonya’da 4 dolar seviyesinde. Dünyada değişik çeltik çeşitleri var. Bizi etkileyen Jopanica. Dünya piyasasında %12 oranında. Kuzey yarım küredeki ülkelerde azalma olduğu zaman fiyatlar biraz artıyor. Dolar bazında baktığımızda 2016’da kasım ayında 0,55 cent, 2017 Kasımda 63 cent. Bunda dolardaki artış etkili oldu. Geçen yıl çok önemli sorun yaşanmadı. Tekirdağ ve Çanakkale’de barajlardaki su seviyesinden ötürü ekiliş olmadı. Verimde çok sıkıntı olmadı. Gönen tarafından hastalık sıkıntısı oldu. Yabancı ot en fazla rahatsız eden sıkıntı. İlaç bulunamaması, yurt dışından getirilen ilaçlar var. Kısa boylu çeşitlerin ekimi durumu daha da zorlaştırdı. Çalışmalarımız devam ediyor. Bu sene dayanıklı çeşitleri tarlaya ekmek istiyoruz. Çeşitlerimiz hastalıklara karşı dayanıklı olmalı.”
Kerman: “Türkiye’de ilk defa bir belediye lisanslı depo için müracaat etti”
Toplantının devamında söz alan Mehmet Kerman da, şunları aktardı: “Hepiniz hoş geldiniz. Bugünkü toplantının asıl sebebi yurtdışından ithalatın düşürülmesi konusunda ne yapılacağıdır. Bizler her zaman bir araya gelmesini bilen insanlarız. Hepinizi tebrik ediyoruz. Belediye olarak yaptığımız çalışmalarla ilgili bir şeyler söylemek istiyorum. Lisanlı depoculuğun temelini attık. İhalesi bitti. Allah kısmet ederse bir temel atma töreni yapacağız. Hedefimiz Mayıs sonu gibi deponun kurdelesini keserek hizmete açacağız. Türkiye’de ilk defa bir belediye lisanslı depo için müracaat etti.”
“Her zaman üretici ve fabrikacının yanındayız”
Kerman, konuşmasının devamında, “Çeltik sapının yakılması ve çeltik kavuzunun stoklanması büyük bir sorun. Bununla ilgili de bir toplantı yapacağız. Çeltik sapı yakılmadan nerede kullanılabilirizi araştıracağız. Çeltik sapından enerji üretmek için çalışıyoruz. Çeltikten enerji elde edecek olan firma ile bir araya gelerek, çeltik saplarının nasıl değerlendirileceği detaylandırılacak. Büyük bir yatırım. 10 yıllık çeltik sapını verme garantisi istiyorlar. Bu vesile ile bu işin içerisinden gelen olarak hem üreticinin hem de fabrikacının sorunlarını biliyoruz. Yakılarak çevreyi kirleten çeltik sapını enerjiye dönüştüreceğiz. Hatta elektrik borçlarının bir kısmının ödenmesi için çalışmalar yapılacak. Bölgemizin pirincini tanıtmak için çalışmalar yaptık ve devam edeceğiz. Tarım fuarımız her geçen yıl büyüyor. Fuarımızın balkanlara da hitap etmesi için Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan destek istedik. 2017 çeltik açısından iyi geçti. Çeltik piyasasında inşallah fazla düşüş olmaz. Pirincin hak ettiği yerlerde olacağını düşünüyorum. Fon indiriminin piyasayı etkilememesi için yapılması gereken ne varsa hazırız. Önerileriniz bizim için önemli. Her zaman üretici ve fabrikacının yanındayız.” dedi.
Girgin: “Ülke içerisindeki fiyatlara çeltik getirilemiyor”
Daha sonra yeniden bir konuşma yapan İbrahim Girgin: yurt dışındaki fiyatların yüksek olduğunu ifade ederek, “İthalat yaptığınızda buradan pahalı. Bunun neticesinde piyasaya gümrük vergileri düşülerek, ithalat serbest bırakıldı denildi. Ama şu anda ülke içerisindeki fiyatlara çeltik getirilemiyor. Sanayicinin şu anda, bu yıl aldığı malın %70’i elinde. Çeltiğin vergisi %5’e düşürüldü. En büyük sorunların başında Nisan ayında diğer ülkelerde başlayacak olan pirinç hasadı geliyor. Fazla ürün girerse 2018 hasadında bizleri etkileyecektir diye düşünüyorum. Düşük ve kalitesiz pirinçlerin kesinlikle bu ülkeye sokulmaması için yetkililerden yardım istememiz gerektiği düşüncesindeyim.” şeklinde konuştu.
Darcan: “Ankara’ya net kararlarla gitmeliyiz”
Girgin’in ardından söz alan Hüseyin Darcan da şunları ifade etti: “Geçen hafta, Gönen’de de bir toplantı yapmıştık. Buradaki raporu Ankara’ya getireceğiz. Vergiler düşürüldü ama önemli olan içeride şişme olacak mı olmayacak mı? Kontrollü ithalat yapılacaksa bizim açımızdan sıkıntı olmayacak. Bu yıl girdiler %30 oranında. Fiyatlarda bir düşüş olursa ve maliyetler üreticiye yansırsa zor bir sezon bizi bekliyor. Ankara’ya net kararlarla gitmeliyiz. Toplantılarda ortak bir karar almamız lazım. Başka türlü her toplantıdan çıkan ayrı kararlar netice alamayız. Sorunları tek dosya halinde götürmek düşüncesindeyim. Burada hem üretici hem sanayici aynı kişi. Sanayiciler üretimin içinde. Sanayi ile üretim iç içe.”
Balcılar: “2017 yılına göre önümüzdeki üretim maliyetlerimiz daha şimdiden %30 civarında arttı”
Daha sonra söz alarak İpsala Çeltik Üreticileri Birliği adına çeltik üreticiliği ile ilgili sorunları aktaran Sedat Balcılar, “Türkiye’de ilk defa sıfır gümrük ile pirinç ithalatı yapılmıyor. Daha önceki yıllarda da TMO tarafından Bakanlar Kurulu’nun vermiş olduğu kararlar çerçevesinde 100 bin, 200 bin ton TMO tarafından sıfır gümrük ile pirinç getiriliyordu. Türkiye’nin ürettiği pirinç Türkiye’ye yetmiyor. Bizim ilk etapta TMO tarafından pirinç getirilmesine saygımız sonsuz. Bize göre buradaki sıkıntı TMO tarafından bir mal getirildiği zaman Türkiye’ye ne kadar mal geleceği, hangi ülkelerden geleceği yeni çıkan kararname ile belli değil. Yani bu ucu açık bir durum söz konusudur. Diğer konumuz, gümrük vergilerinin indirilme süresinin kısaltılmasını talep ediyoruz. En büyük endişemiz; aşırı mal girmesi halinde 2018 harmanında biz üreticiler zor günler yaşayacağız. Bunun kokusunu şimdiden alıyoruz. 2017 yılına göre önümüzdeki üretim maliyetlerimiz daha şimdiden %30 civarında arttı. Diğer bir konumuz ise, Uzak Doğu’dan gelen kalitesiz ürünlere en azından bir referans fiyat uygulaması yapılmalı ve Türkiye’ye girişi önlenmeli.” şeklinde konuştu.
Toplantı, çeltik üreticilerinin sorunlarını dile getirmesiyle ve çözüm önerileri sunmasıyla devam ederken, konuşulanlar rapor haline getirildi.
Toplantıda alınan ortak kararlar…
Toplantının sonunda, sorunlarla ilgili olarak: “31.12.2017 tarih ve 30287 sayılı resmi gazetede gümrük tarife uygulama tarihi bitişi olarak gözüken 01 Temmuz 2018 yerine uygulamanın 01 Nisan 2018’e çekilmesi. Yine aynı resmi gazetede yayımlanan ülkelerin gümrük vergi olanları düzenlemede ülkemiz üretimini arttırmak ve risk oluşturan Güney Amerika ülkeleri (Uruguay, Arjantin, Şili), Avustralya gibi ürün kalitesi düşük, ülke tüketicimize uymayan (IR8, düşük kaliteli Çin ve Hindistan pirinçleri gibi) gıda güvenliği bulunmayan bu ürünlerin ülkelerinin gümrük tarife istatistik pozisyonuna eklenerek, gümrük oranlarının eski seviyelerine (çeltikte %34, Kahverengi Pirinç %36, Pirinç %45) çekilmesi sağlanmalıdır.” şeklinde ortak kararlar açıklandı ve bu kararlarla ilgili, “Ülkemizde üretimin arttırılması ve geliştirilmesi, ticaretin istikrarı ve geniş tabanda sağlıklı yürütülmesi için bunların bir an önce hayata geçirilmesi hepimizin menfaatine olacaktır. Kalitesiz ürünlerin ithalatının yapılmasının gıda güvenliği açısından ithalata tedbir alınması, yeterinden fazla ithalat yapılmasının önüne mutlaka geçilmelidir.” denildi.
Fevzi Can DİREK